Czy komisja socjalna jest nielegalna?
Dzisiaj podejmuję temat komisji socjalnej, ponieważ wpływa do mnie coraz więcej pytań takich jak to:
„„Czytałam ostatnio w Internecie artykuł, że komisja socjalna jest nielegalna, niezgodna z prawem i nie powinno jej być, ponieważ ustawa o ZFŚS o niej nawet nie wspomina. Autor nawoływał do tego, aby zlikwidować wszystkie komisje, ponieważ są niezgodne z prawem. Mamy3500 pracowników i ponad 500 emerytów, jak mamy funkcjonować bez komisji socjalnej? Jakie jest Pani zdanie na temat komisji socjalnej, czy może ona funkcjonować?”.
Odpowiedź:
Ustawa o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych nie wspomina o komisji socjalnej, ale to nie znaczy, że każda komisja socjalna jest nielegalna. Wszystko zależy od tego w jaki sposób została powołana i jaką rolę pełni.
Nie dziwię się, że spotykają Państwo różne zdania na temat komisji socjalnej. Ze względu na rozbieżności, na które sama też trafiałam, postanowiłam zgłębić ten temat, dotrzeć do różnych opinii oraz wyroków sądowych. Temat zgłębiłam i w 2019 roku napisałam o tym książkę, ponieważ nie było takiej pozycji na rynku, a wiele osób interesuje się tym zagadnieniem.
Pozwolę sobie zacytować fragment mojej książki, ponieważ pokazuje on 3 różne poglądy na temat komisji socjalnej, na które można trafić w Internecie i literaturze.
„Trzy poglądy na temat prawnego umocowania komisji socjalnej.
Pracodawcy często powołują w Regulaminach ZFŚS tzw. „komisję socjalną”, która ma za zadanie pomagać przy pracach związanych z rozdysponowywaniem (rozdawaniem) środków Funduszu oraz pracach związanych z planowaniem środków na poszczególne cele i rodzaje działalności socjalnej.
W literaturze oraz publikacjach można znaleźć rozbieżne informacje na temat umocowania prawnego komisji socjalnych.
Najczęściej pojawiają się trzy poglądy:
Pogląd 1 – komisja socjalna jest bezprawna
Skoro ustawa o ZFŚS nie mówi nic o komisji socjalnej, to nie można jej powołać. Taki organ nie ma umocowania prawnego do działania. Nie może istnieć w zakładzie pracy, ponieważ jest niezgodny z prawem.
Pogląd 2 – komisja socjalna może pełnić jedynie rolę administracyjno-biurową
Pracodawca może powołać komisję socjalną w regulaminie ZFŚS w składzie dowolnym, ale funkcjonuje ona jedynie jako organ pomocniczy, którego zadaniem jest praca administracyjno-biurowa, czyli między innymi:
- przyjmowanie wniosków o różne rodzaje świadczeń i przedkładanie ich pracodawcy,
- przyjmowanie oświadczeń o sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej,
- sprawdzanie poprawności wypełnionych dokumentów,
- kontrola załączników do wniosków (jeśli występują),
- bieżąca analiza poniesionych wydatków z Funduszu, ewidencja przyznanych świadczeń indywidualnych dla każdego uprawnionego,
- dokumentowanie ustaleń i wniosków poprzez sporządzanie protokołów z posiedzeń komisji.
Pogląd 3 – komisja socjalna może istnieć tylko w ściśle określonym składzie i pełni rolę decyzyjną
Pracodawca może w regulaminie ZFŚS powołać jedynie taką komisję socjalną, w której skład wchodzi pracodawca, lub jego umocowany przedstawiciel oraz uprawnieni członkowie organizacji związkowych. Zadaniem tak utworzonej komisji socjalnej jest wydawanie decyzji oraz wykonywanie prac administracyjnych. Jest to zatem organ decyzyjny, którego umocowania można się dopatrywać w przepisach ustawy o ZFŚS oraz ustawie o związkach zawodowych. Innych komisji tworzyć nie wolno.”
Cytat pochodzi z mojej książki „Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych a komisja socjalna i związki zawodowe. Czy można utworzyć komisję socjalną? Rozwiązania praktyczne z omówieniem„, 2019r., str. 82 – 83.
Zapytała Pani jakie jest moje zdanie na temat komisji socjalnej i czy może ona funkcjonować.
Zgodnie z art. 10 ustawy o ZFŚS, środkami Funduszu administruje pracodawca. Nie znaczy to jednak, że wszystko wykonuje pracodawca osobiście.
W jednostkach budżetowych zatrudniających np. ok. 35 pracowników jest to bez większych problemów wykonalne, ale w zakładach pracy zatrudniających 3500 osób, to praktycznie niemożliwe, aby np. prezes spółki sam osobiście prowadził sprawy ZFŚS.
Pracodawca może powołać komisję socjalną (lub inny organ pełniący taką samą rolę jak komisja). Następuje to na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy o ZFŚS, a zatem komisję socjalną powołuje się do życia w regulaminie. Oczywiście należy to zrobić w odpowiedni sposób, aby zachować wszelkie procedury, by powołany organ był legalny.
Rola komisji socjalnej zależy w szczególności od jej składu. Czyli to, czy komisja będzie miała rolę decyzyjną, doradczą czy jedynie administracyjno-biurową zależy między innymi od tego kto wchodzi w jej skład.
Reasumując:
Komisja socjalna może istnieć, jeśli jest prawidłowo powołana w regulaminie. Jak to zrobić, pokazuję m.in. w szkoleniu na temat Regulaminu ZFŚS.
Szkolenie skierowane jest dla jednostek budżetowych, w tym publicznych placówek oświatowych, ale z powodzeniem mogą z niego skorzystać również firmy z sektora prywatnego, ponieważ po wykreśleniu zapisów dotyczących nauczycieli (odpowiednio oznaczonych), mają świetny regulamin, który może długo posłużyć.
Jeśli ten artykuł Ci się podobał i wniósł dla Ciebie wartość polub go, lub udostępnij, aby i inni mogli czerpać z niego wiedzę.
Źródła:
- Ustawa z dnia 04 marca 1994r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, (tekst jednolity Dz. U. z 2022 r. poz. 923 z późn. zmianami), zwana ustawą o ZFŚS.
- Joanna Krystyna Robak, Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych a komisja socjalna i związki zawodowe. Czy można utworzyć komisję socjalną? Rozwiązania praktyczne z omówieniem„, Nowy Sącz, 2019r.
Jeśli wpis Ci się podobał i wniósł dla Ciebie wartość, udostępnij go. Dzięki temu inni będą mogli z niego skorzystać.
Ważne:
Niniejszy artykuł jest chroniony prawem autorskim. Zabrania się jego kopiowania i cytowania bez podania źródła i autora.
Niniejszy artykuł nie stanowi porady prawnej.
Joanna Krystyna Robak
Ekonomista. Ekspert z zakresu zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (ZFŚS). Od 1997r. do 2013r. pracownik urzędu gminy oraz główny księgowy jednostek budżetowych. W latach 2013 – 2015 pracownik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Wydziale Realizacji Dochodów. Równolegle z pracą w ww. jednostkach od 2010r. do 2017r. manager i dyrektor nowosądeckiej filii znanej ogólnopolskiej sieci szkół. Absolwent Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Uniwersytetu Rzeszowskiego, Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Marketingu w Chrzanowie oraz Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie.
Od 2009r. uznany i ceniony przez uczestników szkoleń trener z zakresu prawa pracy, kadr i płac, a w szczególności ZFŚS. Posiada ponad 27-letnie doświadczenie w pracy z zakładowym funduszem świadczeń socjalnych, zwłaszcza w jednostkach budżetowych, w tym w szkołach. Certyfikowany trener i egzaminator wg Standardów Jakości VCC z zakresu kadr i płac.
Autor wielu publikacji oraz książek z zakresu ZFŚS. Autor Akademii ZFŚS oraz ZFSSlettera, największego w Polsce, specjalistycznego newslettera dedykowanego w całości sprawom ZFŚS dostępnego na www.zfssedukacja.pl.
Praktyk.
W 2023 roku uhonorowana prestiżową nagrodą w XIX edycji konkursu Polish Businesswomen Awards w kategorii:
Lider w dziedzinie przekazywania wiedzy o Zakładowym Funduszu Świadczeń Socjalnych.
Niniejsza publikacja została przygotowana z zachowaniem najwyższej staranności oraz z wykorzystaniem wiedzy i doświadczenia praktycznego jej autora i jest aktualna w chwili jej publikacji. Podane w niej informacje, zaproponowane rozwiązania i wskazówki dotyczą sytuacji typowych. Wskazane propozycje mogą wymagać dodatkowych konsultacji, w celu dostosowania do wewnętrznej sytuacji w zakładzie pracy. Opublikowane rozwiązania nie mogą być traktowane jako oficjalne stanowisko organów i urzędów państwowych. W związku z powyższym autor oraz wydawca nie ponosi odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych w niniejszej publikacji wskazówek, przykładów i informacji do indywidualnych, nietypowych przypadków. Informacje zawarte w niniejszej publikacji nie mają charakteru porady czy opinii prawnej. Wszelkie materiały zawarte w niniejszej publikacji mają charakter wyłącznie popularyzacyjno-informacyjny.
0 komentarzy