Rozpoczęły się wakacje, a sezon urlopowy już w pełni. Z tego powodu coraz częściej otrzymuję pytania o sprawy świadczenia urlopowego wypłacanego z pieniędzy Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych (dalej ZFŚS).

Na wstępie pragnę zaznaczyć, że świadczenie urlopowe to nie to samo co „wczasy pod gruszą”. Wczasy pod gruszą wynikają z zupełnie innej podstawy prawnej i są przydzielane w inny sposób. Jednak o nich dzisiaj nie będę mówić, ponieważ tematem wpisu jest świadczenie urlopowe.  

Wyróżniamy dwa rodzaje świadczeń urlopowych, które wynikają z innych podstaw prawnych i „działają” zupełnie inaczej:

• świadczenie urlopowe u pracodawców, którzy nie tworzą ZFSS (dotyczy sektora prywatnego),
• świadczenie urlopowe dla nauczycieli, których dotyczy Karta Nauczyciela.

Nazywają się tak samo, więc może to być mylące.  

 

 

Komu przysługuje świadczenie urlopowe i czy konieczny jest urlop wypoczynkowy?

 

W związku z tym, że świadczenie urlopowe dla pracowników z sektora prywatnego oraz dla nauczycieli ma taką samą nazwę: „świadczenie urlopowe„, ale są to zupełnie dwa różne świadczenia przysługujące innych grupom osób, w dalszej części tego artykułu będę je rozróżniać tak, że świadczenie urlopowe przysługujące nauczycielom, będę nazywać „świadczeniem urlopowym dla nauczycieli„. 

 

 

Pierwszy rodzaj świadczenia urlopowego:

Pracodawcy, którzy zgodnie z prawem nie muszą tworzyć ZFŚS (dotyczy to sektora prywatnego) – mają obowiązek wypłaty świadczeń urlopowych raz w roku każdemu pracownikowi, który korzysta w danym roku kalendarzowym z urlopu wypoczynkowego w wymiarze co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych – art. 3 ust. 5 ustawy o ZFŚS[1].

Urlop wypoczynkowy jest warunkiem wypłaty świadczenia. Pracodawca może się z tego obowiązku zwolnić jeśli do końca stycznia danego roku przekaże pracownikom informację o nietworzeniu ZFŚS i niewypłacaniu świadczenia urlopowego (art. 3 ust. 3a ustawy o ZFŚS[1]). Jeśli pracodawca spełni ww. warunek, wówczas pracownicy nie mają prawa do świadczenie urlopowego.

 

Drugi rodzaj świadczenia urlopowego:

Świadczenie urlopowe dla nauczycieli, przysługuje nauczycielom, których dotyczy Karta Nauczyciela – art. 53 ust. 1a Karty Nauczyciela[2].

Pracodawca nie może się zwolnić z wypłaty świadczeń urlopowych dla nauczycieli. Świadczenie urlopowe dla nauczycieli nie zależy od urlopu wypoczynkowego.

 

 

Jaka jest wysokość świadczenia urlopowego w 2023 roku?

1. Wysokość świadczenia urlopowego w sektorze prywatnym (dotyczy pracodawców, którzy nie utworzyli ZFŚS) nie może przekroczyć wysokości odpisu podstawowego na pracownika – odpowiedniego do rodzaju zatrudnienia pracownika. Wysokość świadczenia urlopowego dla pracownika ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy pracownika. Proporcjonalność wymiaru czasu pracy nie ma zastosowania do pracowników młodocianych[1].
2. Z kolei nauczycielowi wypłaca się świadczenie urlopowe dla nauczycieli w wysokości odpisu podstawowego, o którym mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, ustalonego proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy i okresu zatrudnienia nauczyciela w danym roku szkolnym[2].  

 

Jaki jest termin wypłaty świadczenie urlopowego?

1. Wypłata świadczenia urlopowego dla pracownika z sektora prywatnego następuje nie później niż w ostatnim dniu poprzedzającym rozpoczęcie urlopu wypoczynkowego[1].
2. Natomiast wypłata świadczenia urlopowego dla nauczyciela następuje do końca sierpnia każdego roku[2].  

 

Jaka jest wysokość odpisu podstawowego w 2023 roku?
(konieczne do obliczenia wysokości świadczenia urlopowego
i świadczenia urlopowego dla nauczycieli)

 

[Aktualizacja z 18.08.2023r. dotycząca wysokości odpisu oraz świadczenia urlopowego została opublikowana tutaj:]

Zmiana odpisu na ZFŚS na 2023 rok od 1 lipca i zmiana wysokości świadczenia urlopowego

 

Podam wysokości brutto odnoszące się do pełnego wymiaru czasu pracy. Jeśli pracownik ma niższy wymiar czasu pracy, należy odpowiednio kwotę tę przeliczyć.

W czerwcu 2023 r. odpis podstawowy na ZFŚS wynosi 1.662,97 zł na pracownika zatrudnionego w normalnych warunkach pracy, a 2.217,29 zł na pracownika wykonującego prace w tzw. szczególnych warunkach lub prace o szczególnym charakterze.

Trwają prace nad zmianą ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2023 oraz niektórych innych ustawo (w dniu 13 czerwca br. opublikowałam wpis o planowanej zmianie wysokości odpisu od 1 lipca 2023 roku). Ustawa ta ma wspływ na wysokość odpisu na 2023r. [3]

Jeśli ustawa przejdzie w takiej wersji w jakiej została zaprojektowana, to wysokość odpisu od 1 lipca 2023r. wyniesie 1.914,34 zł na pracownika zatrudnionego w normalnych warunkach pracy, a 2.552,24 zł na pracownika zatrudnionego w tzw. szczególnych warunkach pracy.

Będzie to miało wpływ na wysokość świadczenia urlopowego.

Z tym, że świadczenie urlopowe dla pracowników z sektora prywatnego może być niższe niż wysokość odpisu. Jeśli pracodawca już wypłacił w tym roku (np. w maju) świadczenie urlopowe dla pracownika, np. dla pracownika zatrudnionego w normalnych warunkach pracy, tj. 1.662,97 zł, to moim zdaniem nie musi wyrównywać tego świadczenia.

Natomiast w publicznych placówkach oświatowych jest inaczej, bowiem świadczenie urlopowe dla nauczycieli jest wypłacane dokładnie w wysokości odpisu podstawowego i nie może być od niego ani niższe, ani wyższe. Stąd też, jeśli nowe przepisy wejdą w życie, to kwota świadczenia urlopowego dla nauczycieli w 2023 r. będzie wyższa.

Jeśli dyrektor szkoły wypłacił świadczenie urlopowe dla nauczycieli na przykład w czerwcu, to moim zdaniem będzie konieczność dopłaty, wyrównania wysokości świadczenia urlopowego dla nauczycieli, ponieważ termin wypłaty tego świadczenia przypada na koniec sierpnia.  

 

Źródła: 

1. Ustawa z dnia 4 marca 1994r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t.j. Dz. U. z 2023r. poz. 998)
2. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982r. (t.j. Dz. U. z 2023r. poz 984)
3. Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2023 oraz niektórych innych ustaw

Jeśli spodobał Ci się ten wpis i wniósł dla Ciebie wartość, udostępnij go znajomym, aby i oni mogli z niego skorzystać. 

Ważne:

Niniejszy artykuł jest chroniony prawem autorskim. Zabrania się jego kopiowania i cytowania bez podania źródła i autora.

Niniejszy artykuł nie stanowi porady ani opinii prawnej.

 

Niniejsza publikacja została przygotowana z zachowaniem najwyższej staranności oraz z wykorzystaniem wiedzy i doświadczenia praktycznego jej autora i jest aktualna w chwili jej publikacji. Podane w niej informacje, zaproponowane rozwiązania i wskazówki dotyczą sytuacji typowych. Wskazane propozycje mogą wymagać dodatkowych konsultacji, w celu dostosowania do wewnętrznej sytuacji w zakładzie pracy. Opublikowane rozwiązania nie mogą być traktowane jako oficjalne stanowisko organów i urzędów państwowych. W związku z powyższym autor oraz wydawca nie ponosi odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych w niniejszej publikacji wskazówek, przykładów i informacji do indywidualnych, nietypowych przypadków. Informacje zawarte w niniejszej publikacji nie mają charakteru porady czy opinii prawnej. Wszelkie materiały zawarte w niniejszej publikacji mają charakter wyłącznie popularyzacyjno-informacyjny.