W praktyce zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (dalej, ZFŚS, Fundusz) powszechnie stosuje się tzw. progi dochodowe (grupy dochodowe) itp. grupy, aby zróżnicować wysokość przyznawanych z Funduszu świadczeń. W dużym skrócie mówiąc, polega to na tym, że pracownicy, emeryci oraz inne osoby, które są uprawnione do korzystania z Funduszu (i chcą z niego skorzystać), podają pracodawcy swoją sytuację życiową, rodzinną i materialną. Pracodawca dysponując środkami ZFŚS zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o ZFŚS, uzależnia wysokość świadczeń od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej. Dla ułatwienia i uproszczenia ustala tzw. grupy (progi) dochodowe, do których przypisuje odpowiednie osoby zgodnie z ich oświadczeniami. Wysokość udzielonego świadczenia zależy od tego, w której grupie (progu dochodowym) znajduje się dana osoba.

Temat różnic między progami (grupami) dochodowymi jest wbrew pozorom skomplikowany, ale postaram się go maksymalnie uprościć. Ostatnio otrzymuję coraz więcej pytań w temacie ustalania wielkości różnic pomiędzy poszczególnymi progami dochodowymi. Oto najczęściej powtarzające się pytania:

1. Jakie powinny być różnice między progami dochodowymi ustalonymi do celów ZFŚS?

2. Jak różnicować świadczenia? Czy 1 zł różnicy między progami wystarczy przy dofinansowaniu do wczasów? Na jednym szkoleniu pewien pan prawnik powiedział, że 1 zł to już różnica. Na innym szkoleniu ktoś inny powiedział, że 10 zł to najmniejsza możliwa różnica. Inni podają, że 50 lub 100 zł to najmniejsza różnica. Jak to w końcu jest i kto ma rację?

3. Czy różnica 10 zł miedzy progami wystarczy na dofinansowanie tzw. wczasów pod gruszą? Jedni mówią, że tak, inni, że nie. Co Pani o tym myśli?

 

 

Po co różnicować wysokość świadczeń z ZFŚS?

Stosownie do zapisów art. 8 ust. 1 ustawy o ZFŚS, przyznawanie ulgowych usług i świadczeń, (którymi są np. wczasy pod gruszą), uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z ZFŚS.

Oczywistym jest, że osoby uprawnione do korzystania z ZFŚS mają zróżnicowaną sytuację życiową, rodzinną i materialną, (tj. sytuację socjalną), a co za tym idzie, dofinansowanie z Funduszu musi być zróżnicowane.

Jeśli pracodawca wypłaci świadczenia w jednakowych kwotach, wówczas w razie kontroli np. z ZUS, bardzo łatwo będzie organowi kontroli zakwestionować takie wypłaty jako niepochodzące z ZFŚS i zakwalifikować je jako dodatkowe wynagrodzenie. Nie ma znaczenia fakt, że wypłata fizycznie zostanie dokonana z konta ZFŚS. Od wynagrodzenia należy zapłacić składki do ZUS, zarówno te po stronie pracodawcy, jak i te po stronie pracownika.

UWAGA:

Nawet jeśli świadczenia są zróżnicowane, ale różnice są POZORNE, wówczas wypłaty z konta ZFŚS również mogą zostać potraktowane jako wynagrodzenie, ponieważ nie został zachowany art. 8 ust. 1 ustawy o ZFŚS.
Dlaczego? Dlatego, że wysokość wypłat nie została odpowiednio zróżnicowana, czyli uzależniona od sytuacji socjalnej.

Przy okazji uczulam, że zróżnicowanie musi dotyczyć sytuacji socjalnej, a nie innej, jak np. wymiar czasu pracy, czy zatrudnienie u kilku pracodawców, bo i takie nieprawidłowości się zdarzają.

 

Jaka powinna być różnica?

To należy rozpatrywać bardzo indywidualnie.
Na przykład 1 zł praktycznie w żadnym przypadku nie będzie różnicą. Z kolei 10 zł różnicy na bilecie do kina, to jest duża różnica, ale 10 zł różnicy przy wypłacie dofinansowania do wczasów pod gruszą, (gdzie kwoty dofinansowania zwykle zaczynają się od 1000 zł), to nie jest różnica.

 

Na przykład:

• Kwota 10 zł to zaledwie ok. 1% przy dofinansowaniu rzędu 1.000 zł (czyli w pierwszym progu 1.000 zł, w drugim progu 990 zł, w trzecim 980 zł w czwartym 970 zł, w piątym 960 zł itd. zależy ile jest progów).
  To jest pozorna różnica.
• Kwota 10 zł to ok. 40% przy dofinansowaniu do biletu do kina, który kosztuje około 25 zł. Czyli w pierwszym progu 25 zł w drugim progu 15 zł, w trzecim progu 5 zł a czwarty próg nic nie otrzymuje.
  W tym przypadku 10 zł to różnica.
• Kwota 10 zł to około 10% przy dofinansowaniu np. do paczek dla dzieci. Paczki zwykle występują w kwotach ok. 100 zł w pierwszym progu.

 

 

Reasumując: kwota 10 zł stanowi lub nie stanowi różnicy.

To zależy od sytuacji.

Na przykład dofinansowanie do wczasów w praktyce często zaczyna się od 1.000 zł, a bywa, że nawet ponad 1.500 zł. Jako przykład podaję pierwszy próg dochodowy, w którym kwota dofinansowania jest najwyższa. Różnica 10 zł między progami będzie w tym przypadku pozorną różnicą.
Dlaczego? Dlatego, że 1% różnicy miedzy progami, to żadna różnica – biorąc pod uwagę najczęściej stosowaną u pracodawców rozpiętość skali dochodowej, w której znajduje się dana rodzina.

Natomiast przy dofinansowaniu do biletu do kina, który kosztuje ok. 25 zł, kwota 10 zł to około 40% różnicy. Czyli w pierwszym progu 25 zł w drugim progu 15 zł itd. W tym przypadku 10 zł to różnica.

WAŻNE:

Samo różnicowanie wysokości świadczeń w progach, o którym wspomniałam powyżej, to tylko jedna strona medalu.

Do tego trzeba jeszcze brać pod uwagę rozpiętość progów/grup dochodowych, do których zostali przyporządkowani pracownicy, emeryci i ich rodziny. Ważna jest też ilość progów/grup. Często progi/grupy dochodowe są nieprawidłowo ułożone, niedostosowane do sytuacji jaka występuje w danym zakładzie pracy. U każdego pracodawcy są zatrudnieni inni pracownicy, którzy mają inną sytuację socjalną.

Progi/grupy dochodowe muszą być ODPOWIEDNIO dostosowane indywidualne do sytuacji występującej u danego pracodawcy.

Wiele zależy też od ilości tzw. progów/grup dochodowych.
Czy jest ich np. trzy, pięć, osiem czy więcej.

Osoby, które chciałyby poznać proste sposoby na dopasowanie progów dochodowych do swojej sytuacji w zakładzie pracy oraz na dopasowanie różnic między progami serdecznie zapraszam na najbliższe szkolenie, gdzie ten temat będę zgłębiać bardziej, ponieważ jest to czas, kiedy układają lub zmieniają Państwo progi dochodowe.

Chętnie podam na szkoleniu również wyrok sądu, w którym pokazany jest mechanizm w jaki organy kontroli sprawdzają różnice między progami. Pomoże to uniknąć problemów u siebie.

 

 

Przypominam, że jeśli pracodawca nie stosuje się do przepisów prawa, wówczas może załapać się na przykład na karę grzywny ze strony PIP (art. 12a ustawy o ZFŚS). Mogą czekać go również inne konsekwencje, jak na przykład zapłata składek do ZUS wraz z odsetkami.

Jeśli chcesz być na bieżąco, zapisz się do ZFSSlettera, (specjalistycznego newslettera w zakresie ZFŚS). Będę Cię informować o ważnych sprawach dotyczących ZFŚS.

Adres do zapisu: www.zfssedukacja.pl

Źródła:

1. Ustawa z dnia 4 marca 1994r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tekst jednolity z 2021r. poz. 746 z późn. zmianami)

 

Ważne:

Niniejszy artykuł jest chroniony prawem autorskim. Zabrania się jego kopiowania i cytowania bez podania źródła i autora.

Niniejszy artykuł nie stanowi porady prawnej.

 

Zobacz też artykuł: Czy można z ZFŚS przekazać pomoc na Ukrainę lub dla uchodźców?

Niniejsza publikacja została przygotowana z zachowaniem najwyższej staranności oraz z wykorzystaniem wiedzy i doświadczenia praktycznego jej autora i jest aktualna w chwili jej publikacji. Podane w niej informacje, zaproponowane rozwiązania i wskazówki dotyczą sytuacji typowych. Wskazane propozycje mogą wymagać dodatkowych konsultacji, w celu dostosowania do wewnętrznej sytuacji w zakładzie pracy. Opublikowane rozwiązania nie mogą być traktowane jako oficjalne stanowisko organów i urzędów państwowych. W związku z powyższym autor oraz wydawca nie ponosi odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych w niniejszej publikacji wskazówek, przykładów i informacji do indywidualnych, nietypowych przypadków. Informacje zawarte w niniejszej publikacji nie mają charakteru porady czy opinii prawnej. Wszelkie materiały zawarte w niniejszej publikacji mają charakter wyłącznie popularyzacyjno-informacyjny.