W trakcie 2023 roku zmieniły się przepisy dotyczące wysokości odpisu na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych (dalej ZFŚS, Fundusz), a co za tym idzie zmieniła się wysokość:

• świadczenia urlopowego w sektorze prywatnym oraz
• świadczenia urlopowego dla nauczycieli (których dotyczy Karta Nauczyciela).

Przepis zmieniający wysokość odpisu na ZFŚS to ustawa o  zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2023 oraz niektórych innych ustaw (Dz. U 2023 poz. 1586)[1].

Ustawa ta zakłada m.in. odmrożenie od 1 lipca 2023 roku podstawy naliczania odpisu na ZFŚS.

Przypomnę, że zmiany obejmują zarówno pracowników, których dotyczy Kodeks Pracy, jak i nauczycieli, których dotyczy Karta Nauczyciela.

W tym artykule odpowiem na 2 pytania: 

1. Jaka jest nowa wysokość świadczenia urlopowego dla nauczyciela z Karty Nauczyciela?
2. Jaka jest nowa wysokość świadczenia urlopowego w sektorze prywatnym, u pracodawców, którzy nie utworzyli ZFŚS.

 

Na inne pytania chętnie odpowiem podczas najbliższego szkolenia. Szczegóły szkoleń i promocji na stronie www.aserto.edu.pl/zfss

 

1. Wyższe świadczenie urlopowe dla nauczycieli, których dotyczy Karta Nauczyciela. 

 

Karta Nauczyciela w art. 53 ust. 1a wskazuje, że z odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych wypłacane jest nauczycielowi do końca sierpnia każdego roku świadczenie urlopowe w wysokości odpisu podstawowego, o którym mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych [2], ustalonego proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy i okresu zatrudnienia nauczyciela w danym roku szkolnym. Termin wypłaty świadczenia urlopowego mija 31 sierpnia.

 

Pytają Państwo, jaka jest nowa wysokość świadczenia urlopowego dla nauczycieli oraz co ze świadczeniami urlopowymi dla nauczycieli wypłaconymi wcześniej, np. w czerwcu br., czyli przed wejściem w życie nowych przepisów. 

Należy wypłacić wyrównanie. 

Jest odpowiedź Ministra Edukacji i Nauki Pana Przemysława Czarnka do Pana Krzysztofa Baczyńskiego Wiceprezesa Zarządu Głównego Związku Nauczycielstwa Polskiego z dnia 07 lipca 2023r., cytuję:

„W przypadku dokonania przez dyrektorów szkół wypłaty nauczycielom świadczenia urlopowego w oparciu o odpis obowiązujący do 30 czerwca 2023 r., nauczycielom będzie należało się wyrównanie kwoty świadczenia”.

Zatem mamy pewność, że świadczenie należy wyrównać. Natomiast co samej wysokości świadczenia urlopowego oraz kwoty wyrównania można spotkać się z rozbieżnymi zdaniami prawników. 

Dlaczego?

Mamy nietypową sytuację, (zbliżoną do tej z 2019 roku), kiedy to przez część roku kalendarzowego obowiązuje inna wysokość odpisu podstawowego a przez drugą część roku inna. 

W związku z tym w mediach pojawiają się różne kwoty przeliczane na różne sposoby.

Najczęściej można znaleźć następujące kwoty, (podaję kwotę świadczenia urlopowego dla nauczyciela zatrudnionego w normalnych warunkach pracy w pełnym wymiarze czasu przez cały rok szkolny):

• 1.788,66 zł brutto, 
• 1.914,34 zł brutto,
• a według wyjaśnień MEiN kwota jest inna, z którą nadal nie wszyscy prawnicy się zgadzają.

Jest wyjaśnienie Ministra Edukacji i Nauki Pana Przemysława Czarnka do Pana Andrzeja Płonki Przewodniczącego XXIX Zgromadzenia Ogólnego Związku Powiatów Polskich z dnia 17 sierpnia 2023r., cytuję:

„Świadczenie urlopowe dla nauczyciela zatrudnionego przez cały rok szkolny w pełnym wymiarze czasu pracy naliczane proporcjonalnie do okresu naliczania odpisu podstawowego wynosi:
– od września 2022 r. do czerwca 2023 r. – 1 385,81 zł
– od lipca 2023 r. do sierpnia 2023 r. – 319,06 zł
Wysokość świadczenia urlopowego w 2023 r. – 1 704,87 zł„

 

Co zrobić w tej kontrowersyjnej sytuacji, gdzie prawnicy mają różne zdania, a mamy już wyjaśnienia MEiN?

 

Możliwe, że najlepszym wyjściem jest zastosowanie na początek kwoty 1 704,87 zł  brutto. 

Z jakiego powodu?

Dlatego, że jest to najniższa z proponowanych dotąd kwot. Gdyby z jakiegoś powodu okazało się jednak, że ma to być kwota wyższa, to dopłacić zawsze można, a w sytuacji tych niejasności na skalę całego kraju nikt raczej za to głowy nikomu nie urwie.

Nie zdecydowałabym się na wypłacenie kwoty 1.914,34 zł, ponieważ moim zdaniem to nie jest wysokość świadczenia urlopowego dla nauczycieli. Jest to wysokość świadczenia urlopowego w sektorze prywatnym  dla pracowników, którzy skorzystali z co najmniej 14-dniowego urlopu wypoczynkowego w drugiej połowie 2023 roku. Dotyczy to oczywiście pracodawców nietworzących ZFŚS i wypłacających świadczenie urlopowe. 

W przypadku wypłaty zbyt wysokiej kwoty świadczenia urlopowego możliwe, że ciężko byłoby odzyskać nadpłacone pieniądze. Zwykle lepiej, gdy pracodawca dopłaca, niż próbuje odzyskać nadpłatę. 

Moim zdaniem najbardziej odpowiednią kwotą jest kwota 1.788,66 zł, ponieważ to jest wysokość odpisu na pracownika zatrudnionego w normalnych warunkach pracy zgodnie z ustawą o ZFŚS, a do tej kwoty odnosi się art. 53 ust. 1a Karty Nauczyciela.  

Po wypłacie kwoty proponowanej przez Ministerstwo, bacznie obserwowałabym wypowiedzi różnych organów kontrolnych, aby w razie czego móc w porę zareagować. Oczywiście najlepiej byłoby od razu wypłacić właściwą kwotę, ale niektórzy mają różne zdania co do jej wysokości.

Decyzja w tej sprawie należy do dyrektora szkoły, ale mam nadzieję, że mając powyższe informacje, będzie łatwiej ją podjąć.

2. Świadczenie urlopowe dla pracowników zatrudnionych w sektorze prywatnym

Jeśli chodzi o wypłatę świadczenia urlopowego dla pracownika zatrudnionego w zakładzie pracy, gdzie nie został utworzony ZFŚS (na podstawie art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tekst jednolity Dz. U. 2023 poz. 998)[3], (dalej ustawa o ZFŚS) sprawa jest prostsza niż ze świadczeniem urlopowym dla nauczyciela.

Zgodnie z art. 3 ust. 4 ustawy o ZFŚS wysokość świadczenia urlopowego nie może przekroczyć wysokości odpisu podstawowego na pracownika, obliczonego odpowiednio do rodzaju zatrudnienia pracownika, z tym że wysokość świadczenia dla pracowników pełnoletnich zatrudnionych w tzw. normalnych lub tzw. szczególnych warunkach pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy pracownika.

Stosownie do art. 3 ust. 5 i 5a ustawy o ZFŚS świadczenie urlopowe wypłaca pracodawca raz w roku każdemu pracownikowi korzystającemu w danym roku kalendarzowym z urlopu wypoczynkowego w wymiarze co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych.
Wypłata świadczenia urlopowego następuje nie później niż w ostatnim dniu poprzedzającym rozpoczęcie urlopu wypoczynkowego.

 

Wysokość świadczenia urlopowego w sektorze prywatnym 

A zatem w okresie od 1 stycznia do 30 czerwca 2023 roku świadczenie urlopowe dla pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy przez cały rok wynosiło odpowiednio:

• 1.662,97 zł dla pracownika zatrudnionego w tzw. normalnych warunkach pracy,
• 2.217,29 zł dla pracownika wykonującego prace w szczególnych warunkach lub prace o szczególnym charakterze – w rozumieniu przepisów o emeryturach pomostowych,
• dla pracownika młodocianego:
  – w pierwszym roku nauki wynosi 221,73 zł 
  – w drugim roku nauki 266,07 zł
  – a w trzecim roku nauki 310,42 zł.

Natomiast nowa wysokość świadczenia urlopowego wypłaconego w okresie od 1 lipca do 31 grudnia 2023 roku dla pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy przez cały rok wynosiło odpowiednio:

• 1 914,34 zł dla pracownika zatrudnionego w tzw. normalnych warunkach pracy,
• 2 552,45 zł dla pracownika wykonującego prace w szczególnych warunkach lub prace o szczególnym charakterze – w rozumieniu przepisów o emeryturach pomostowych,
• dla pracownika młodocianego:
  – w pierwszym roku nauki wynosi 255,25 zł
  – w drugim roku nauki 306,29 zł
  – a w trzecim roku nauki 357,34 zł.

 

UWAGA:

Świadczenie urlopowe w sektorze prywatnym działa inaczej niż świadczenie urlopowe dla nauczyciela z Karty Nauczyciela.

Wysokość świadczenia urlopowego u pracodawców, gdzie nie został utworzony Fundusz ustala się według dnia wypłaty i świadczenia tego nie wyrównuje się, jeśli zostało wypłacone do 30 czerwca 2023r.

 

Dlaczego w sektorze prywatnym nie wyrównuje się świadczenia urlopowego wypłaconego przed 1 lipca 2023r.?

Dlatego, że to świadczenie urlopowe działa inaczej i na podstawie innych przepisów niż świadczenie urlopowe dla nauczycieli. 

Więcej na temat świadczeń urlopowych wyjaśniłam w artykule:
Komu przysługuje świadczenie urlopowe i jaka to kwota w 2023 roku?

 

Zapraszam również do zapoznania się z artykułem na temat wysokości odpisu po zmianie od 1 lipca 2023r., :

Zmiana odpisu na ZFŚS na 2023 rok od 1 lipca i zmiana wysokości świadczenia urlopowego

 

Ważne:

Niniejszy artykuł jest chroniony prawem autorskim. Zabrania się jego kopiowania i cytowania bez podania źródła i autora.

Niniejszy artykuł nie stanowi porady prawnej.

 

 Źródło:

1. Ustawa z dnia 7 lipca 2023r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2023 oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2023 poz. 1586).
2. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (tekst jednolity Dz. U. z 2023 r.
   poz. 984 z późniejszymi zmianami).
3. Ustawa z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tekst jednolity Dz. U. 2023 poz. 998).

 

 

Jeśli chcieliby Państwo być na bieżąco ze sprawami ZFŚS, zapraszam do zapisu do ZFSSlettera (specjalistycznego newslettera na temat ZFŚS): www.zfssedukacja.pl.

 

Niniejsza publikacja została przygotowana z zachowaniem najwyższej staranności oraz z wykorzystaniem wiedzy i doświadczenia praktycznego jej autora i jest aktualna w chwili jej publikacji. Podane w niej informacje, zaproponowane rozwiązania i wskazówki dotyczą sytuacji typowych. Wskazane propozycje mogą wymagać dodatkowych konsultacji, w celu dostosowania do wewnętrznej sytuacji w zakładzie pracy. Opublikowane rozwiązania nie mogą być traktowane jako oficjalne stanowisko organów i urzędów państwowych. W związku z powyższym autor oraz wydawca nie ponosi odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych w niniejszej publikacji wskazówek, przykładów i informacji do indywidualnych, nietypowych przypadków. Informacje zawarte w niniejszej publikacji nie mają charakteru porady czy opinii prawnej. Wszelkie materiały zawarte w niniejszej publikacji mają charakter wyłącznie popularyzacyjno-informacyjny.